BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ (1040-1157)
Kurulduğu Yer: Horasan.
Kurucusu: Tuğrul Bey.
* Selçuklular, Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyundandır.
* Büyük Selçuklu Devleti’ne, bu boydan olan Selçuk Bey adını verdi.
* Selçuk Bey, Oğuzlar Devleti’nde subaşı iken, Oğuz Devleti’nin hükümdarı ile arasında çıkan anlaşmazlık yüzünden kendisine bağlı ordularla güneye inerek Seyhun ırmağı yakınlarındaki Cent şehrine yerleşti (930-935).
Hükümdarları:
Selçuk Bey
Arslan Yabgu
Tuğrul ve Çağrı Beyler
Alp Arslan
Melikşah
Sultan Sencer
Selçuk Bey:
* Cent şehrinde İslamiyet’i kabul etti.
* Bir çok Türk boyunu yönetimi altına aldı.
* Samanoğulları ile Karahanlılar arasındaki savaşta, daha güçsüz olan Samanoğullarına yardım etti. Karşılığında toprak aldı.
Arslan Yabgu:
* Selçuk Bey’in ölümünden sonra yerine oğlu Arslan Yabgu geçti.
* Selçukluların güçlenmesini istemeyen Gazneli Mahmut, Arslan Yabgu’yu tutuklattı.
Tuğrul ve Çağrı Beyler:
* Tuğrul ve Çağrı beyler, iki kardeş olarak toprakları parçalamadan aralarında iş bölümü yaparak ülkeyi idare ettiler.
* Gaznelilerle başarılı savaşlar yaptılar.
* Horasan’ın önemli şehirlerinden biri olan Nişabur’u aldılar (1038).
Dandanakan Savaşı (1040):
Selçuklular ile Gazneliler arasında yapıldı.
Sebepleri:
* Gazneliler’in Selçukluları Horasan’dan çıkarmak istemeleri.
* Selçukluların kendilerine yurt arayışı içinde olmaları.
Sonuçları:
- Gazneliler yenilgiye uğratıldı ve yıkılma sürecine girdi.
- Selçuklular büyük bir zafer kazandı. Horasan ve İran toprakları Selçukluların eline geçti.
- Büyük Selçuklu Devleti kuruldu (1040).
- Tuğrul Bey sultan ilan edildi. Devleti Çağrı Bey ile birlikte yönetti.
- Rey şehri alınarak başkent yapıldı.
- Selçukluların İslam dünyasındaki otoritesi arttı.
* Abbasi halifesinin, Şii Büveyhoğullarının baskılarına karşı Selçuklulardan yardım istemesi üzerine Tuğrul Bey, Bağdat Seferine çıkarak 1055 Abbasileri Şii Büveyhoğullarının baskısından kurtardı. Böylece Türk-İslam dünyasının koruyuculuğu Selçukluların eline geçti. Bu olaydan sonra İslam Dünyasının dini lideri Abbasiler, siyasi lideri de Selçuklular oldu.
* Bizans üzerine sefere çıkılarak Doğu Anadolu’da başarılı savaşlar yapıldı. Bir çok şehir alındı (Erzurum, Kemah, Malatya, Sivas).
Pasinler Savaşı (1048):
* Selçuklular ile Bizanslılar arasında yapılı.
* Gürcüler Bizanslılara yardım etti.
Sebepleri:
- Dandanakan Savaşı’ndan sonra Selçuklular’ın batı yönünde ilerlemeleri.
- Bizanslıların, Türklerin Anadolu’ya girmelerini engellemek istemeleri.
Not: Pasinler (Hasankale) Savaşı, Selçuklular ile Bizanslılar arasında yapılan ilk savaştır.
Sonuçları:
- Bizanslılar yenildi ve Selçukluları Resmen tanıdı.
- Doğu Anadolu, Selçukluların denetimine girmeye başladı. Van’dan Trabzon’a kadar olan topraklar Selçuklular’ın eline geçti.
- Gürcü Kralı Liparit, Selçuklulara esir düştü.
Alp Arslan (1063-1072):
* Önce iç işlerini düzeltti. Çıkan ayaklanmaları bastırdı.
* Bizans İmparatorluğuna savaş açıldı. Gürcistan, Ani Kalesi ve Kars alındı.
* Alp Arslan, komutanlarını Anadolu’nun fethi ile görevlendirdi. Türk akıncıları Akdeniz kıyılarına kadar ilerlediler.
Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071):
Selçuklular ile Bizanslılar arasında yapıldı.
Sebebi:
Bizans’ın, Anadolu’ya yapılan Türk akınlarını önlemek, Doğu Anadolu’da gittikçe güçlenen Selçuklu egemenliğine karşı koymak istemesidir.
Gelişmesi:
- Savaş, Malazgirt ile Ahlat arasındaki Malazgirt ovasında başladı.
- Selçuklu kuvvetleri üçe bölündü.
- Alp Arslan sahte geri çekilme planı uygulayarak Bizans ordusunu merkezden ayırdı.
- Bu sırada Bizans ordusunda bulunan Peçenek ve Uzlar, Selçuklu tarafına geçtiler. Pusuya yatan Türk askerlerinin seri hücumu ile Bizans ordusu büyük bir yenilgiye uğradı.
- Ancak savaşın kazanılmasında ordunun manevi gücünün yüksek olması, iyi teşkilatlanması ve Alp Arslan gibi yetenekli, güçlü bir hükümdar tarafından yönetilmesinin de büyük katkısı vardır.
Sonuçlar:
-
- Türkler büyük bir zafer kazandı.
- Bizans İmparatoru Romen Diyojen esir düştü.
-
- Yapılan Antlaşma Sonunda;
- Doğu Anadolu’da ki bazı şehirler Türklere bırakıldı.
- Bizanslılar her yıl vergi verecekti.
- Alp Arslan, esir alınan askerleri serbest bıraktı.
- Yapılan Antlaşma Sonunda;
Not: Malazgirt zaferi ile Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı. Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başladı.
* Alp Arslan, Batı Karahanlılar üzerine çıkacağı bir sefer sırasında öldürüldü.
Melikşah (1072-1092):
- Ege Denizine ve boğazlara kadar bütün Anadolu alındı.
- Suriye, Filistin ve Arabistan alındı.
- Devletin sınırları; doğuda Tanrı dağları ve Seyhun ırmağından batıda Akdeniz kıyılarına, kuzeyde Kafkas dağlarından güneyde Basra körfezine kadar genişletildi.
- Vezir Nizamülmülk’ün koduğu kanun ve metotlarla devlet işleri çok düzenli olarak yürütüldü.
- Güçlü bir ordu ile, çıkan ayaklanmalar hemen bastırıldı.
- Başkent, Rey’den İsfahan’a taşındı.
- Selçukluların en parlak dönemidir.
- Melikşah’ın ölümünden sonra oğulları arsında taht kavgaları başladı ve ülkede ayaklanmalar çıktı.
Sultan Sencer (1118-1157):
-
- Merv şehri başkent yapıldı.
- Gaznelilerden Gazne şehri, Karahanlılardan Maveraünnehir alındı.
- Karahitaylılarla yapılan Katvan Savaşı’nda Selçuklular yenilgiye uğradı (1141). Maveraünnehir elden çıktı.
- Bundan sonra ayaklanan Oğuzlar üzerine gidildi. Fakat Sultan Sencer esir düştü. Bir süre sonra 1157’de öldü.
- Sultan Sencer’in ölümüyle Büyük Selçuklu Devleti yıkıldı (1157).
Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılma Sebepleri:
-
-
- Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması ve taht kavgaları,
- Atabeylerin, merkezi otoritenin zayıflamasıyla bağımsızlıklarını ilan etmeleri,
- Haçlı Seferlerinin meydana getirdiği sarsıntılar,
- Türkmenlerin küstürülmesi,
- Abbasilerin, eski güçlerine kovuşmak için Selçuklular aleyhine çalışmalarıdır.
- Katvan Savaşı’nın yıkıcı etkisi,
- Batınilerin çalışmalarıdır.
-
Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılmasından Sonra Kurulan Devletler
- Suriye Selçukluları
- Horasan Selçukluları
- Kirman Selçukluları
- Irak Selçukluları
- Anadolu Selçukluları
saol dostumm
BeğenBeğen
adamım çok teşekkür ederim valla Allah razı olsun siteyi kurandan büyük sevaba girdin şuan sen olmasan napardım Allah bilir saol çok teşekkür ederim süper site valla ellerine sağlık kardeşim
BeğenBeğen
Ben bişi dicem bu kadar ne gerek var ki yazmaya kısa ozet diyoz yok
BeğenBeğen
sisik bilmiyorsan söyleyeyim SELÇUKLU DEVLETİ bazıları gibi kısa değil yani çok olay geçtiği için ve çok hükümdar olduğu için ancak bu kadar özet oluyor.Sonra kısa olduğunda da çok kısa diyorsunuz. Beğenmediyseniz kendiniz (sen) bir site açın da yapın.Bakalım o zaman biz beğeniyormuyuz beğenmiyormuyuz o zaman karar veririz.
BeğenBeğen
nkfu var ya da biiiiirr sürü site daha var hıh *_________*
BeğenBeğen
Evet arkadaşım sana katiliyorum çok uzun buda benim düşüncem
BeğenBeğen
Merve hanım zaman ayıramadığımdan dolayı siteye yeterince ilgi gösteremiyorum.Eğer sitede editör olmak isterseniz,katkı sunmak isterseniz,buradan tarafıma dönerseniz memnun olurum.
BeğenBeğen
Biz özet istedik resmen herşeyi yazmış gibi görünüyon.Olsun bakalım bu seferlik affettim.Bi daha istemem öyle özet diyince uzun şeyler koymak! 😉
BeğenLiked by 1 kişi
Kardeşim seni editor yapıyım sen düzenle istersen yazıları
BeğenBeğen
Beni yap ben düzenliyeyim
BeğenLiked by 1 kişi
harika teşekkür ederim tam istediğimi buldum 🙂
BeğenBeğen
HARIKA
BeğenBeğen
lütfen daha kısa özet dedimmmmmmmmmmm ya
BeğenBeğen
bundan kısa bir özetin faydalı olmayacağını düşünüyorum
BeğenBeğen
ya bunu yapanın allah ömrünü uzatsın allah berekt getirsin evine amin diyin lan kurtuldum lan tarihten geçtim aq
BeğenBeğen
sevindim adınıza siteyi öylesine açtım ama faydası olduysa ne mutlu bize😂
BeğenBeğen
Gerçekten bu siteyi yapanin ellerine sağlık çok güzel anlatılmış bilgi verilmiş Allah ondan razı olsun teşekkürler
BeğenBeğen
gerçek bir özet olmuş elinize sağlık
BeğenBeğen
biz kısa özet istedik ama pek umursayan olmamış
BeğenBeğen
Kendi kısa özetinizi tarafıma yollarsanız en kısa sürede yayınlanacaktır.Emraks@mail.com mail adresim😊
BeğenBeğen
Çooook teşekkür ederim allah razı olsun
BeğenBeğen
Gayet de kısa yazılmış bence diğerleri daha uzun 😀
BeğenBeğen
SAOL AYAN
BeğenBeğen
Çok iyi olmuş teşekkürler
BeğenBeğen
bence gayet iyi olmus millet işini gücünü bırakıyo sizn için uğaşıyo yaptıgınız yorumlara bakın ya
BeğenBeğen
çok iyi
BeğenBeğen
ben istedigim yazıyı buldum tesekkurler
BeğenBeğen
DAHA NE KADAR KISA OLABİLİR Kİ ZATEN KONUN
UZUN
BeğenBeğen
Yaâa güzel yapmışsınız ama aa biraz uzun gine de elleriniz sağlık
BeğenBeğen
Eline sağlık çok kısa ve öz olmuş
BeğenBeğen
Daha ne kadar kısa olacak sonuçta selçuklular dönemi çokta kısa bir dönem değil daha kısa sını bulan cvp yazsın
BeğenBeğen
aynn ebru 🙂
BeğenBeğen
emraks bir şey sorucam ingilizce vikipedia larda harezmşahlar büyük selçuklu dev. devamı diye gösteriliyor sence bu doğru mu?
BeğenBeğen
konuyla ilgili okulumda cengizhan döneminde bir kulak aşinalığım oldu . Harezmlerin İran coğrafyasında kurulan Türk kökenli bir devlet olduğunu biliyorum.Selçuklunun devamı olduğu konusunda bir fikrim yok.
BeğenBeğen
Bende türk kökenli bir devlet olduğunu biliyorum hoca ya da sordum kendisi harezmşahlar büyük selç. devletinin yıkılışından sonra oraya yerleştikleri için ingilizler büyük selç. dev. devamı diye nitelendiriyor yine de teşekürler cvp için:)
BeğenLiked by 1 kişi
siteye katkın olabilirse yayınlayalım 🙂
BeğenBeğen
sorduğum soruyu mu ? anlamadım ki
BeğenBeğen
çok konuşmayın adam kısaltmış işte daha ne ettin
BeğenBeğen
çok işime yaradı sağolun
BeğenBeğen
ödevim bitti yow yeeeeeeeeeee olllleeeyyyyyyyy yupppbbbbbiiiiiiiii
BeğenBeğen
destan yazmışsın mubarek
BeğenBeğen
çok iyi olmuş kısa diyenlere aldırma sen daha kısasını yazan olmaz zaten yani olamaz
BeğenBeğen